Hệ lụy khủng khiếp cho xã hội từ ma túy
Theo báo cáo của Bộ Công an, chỉ tính riêng 9 tháng năm 2025, lực lượng chức năng đã bắt giữ hơn 19.000 vụ, 37.500 đối tượng liên quan ma túy; thu giữ gần 3,4 tấn ma túy và hơn 2 triệu viên ma túy tổng hợp, hơn 243kg heroin, hơn 971kg cần sa.
Nguồn ma túy vào nước ta phần lớn từ khu vực Tam giác Vàng qua Lào, Campuchia, đã xuất hiện những xưởng sản xuất ma túy tổng hợp quy mô lớn ngay sát biên giới nước ta. Thời gian gần đây tái xuất hiện trở lại tình trạng sản xuất ma túy trong nước với quy mô lớn. Lực lượng chức năng đã phát hiện các đường dây sản xuất, chiết xuất khí cười quy mô lớn tại nhiều địa phương với tính chất rất tinh vi, phức tạp, đặc biệt nghiêm trọng.
Với tội phạm tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép ma túy, từ 1/7 đến nay, cả nước đã đấu tranh gần 400 vụ, 2.000 đối tượng. Từ 1/7/2025 đến nay, sau khi tội Sử dụng trái phép chất ma túy trong BLHS có hiệu lực thi hành, toàn quốc đã xử lý hơn 1.000 đối tượng.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, người nghiện ma túy (NNMT) chính là mắt xích then chốt trong quan hệ “cung - cầu”, là một trong những nguyên nhân gốc rễ khiến tội phạm ma túy không ngừng gia tăng. Hiện cả nước có khoảng 300.000 NNMT và sử dụng trái phép chất ma túy, tương đương 0,3% dân số. Trong đó, gần 50.000 người đang cai nghiện tại cơ sở, 100.000 người trong các cơ sở giam giữ, 150.000 người sống tại cộng đồng. Số NNMT có xu hướng tăng trung bình 10%/năm, trong khi nhiều đối tượng vẫn chưa được phát hiện, quản lý đầy đủ, thậm chí con số thực tế có thể cao gấp 2 - 3 lần.
Qua kiểm tra các cơ sở kinh doanh có điều kiện như quán bar, karaoke, phát hiện 80 - 100% đối tượng dương tính ma túy không có trong danh sách quản lý. Điều này cho thấy, công tác phát hiện, giám sát và quản lý NNMT vẫn còn lỗ hổng.
NNMT còn gây ra hàng chục nghìn vụ vi phạm pháp luật mỗi năm. Giai đoạn 2020 - 2024, có 26.000 vụ với gần 40.000 đối tượng liên quan NNMT. Riêng 9 tháng đầu năm 2025 ghi nhận 12.690 vụ, 23.268 đối tượng, trong đó nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng do các đối tượng “ngáo đá” gây ra. Hậu quả không chỉ là mất mát về người và của, còn là nỗi ám ảnh, bất an lan rộng trong cộng đồng.
Ma túy còn hủy diệt thầm lặng sức khỏe con người. NNMT thường mắc rối loạn tâm thần, dễ lây nhiễm HIV, viêm gan B, C do dùng chung kim tiêm và tuổi thọ giảm mạnh. Đây là gánh nặng lớn với cá nhân, gia đình hệ thống y tế và toàn xã hội.
Theo Bộ Công an, công tác cai nghiện ma túy (CNMT) tại cơ sở, gia đình, cộng đồng được xem là hướng đi nhân văn, giúp NNMT tái hòa nhập. Hiện toàn quốc có 77 cơ sở CNMT, phân bổ tại 34/34 tỉnh, thành. Hầu hết các cơ sở được xây dựng từ lâu, hiện đã xuống cấp, với tổng công suất tiếp nhận 36.623 người. Số người hiện đang cai nghiện tại cơ sở vượt quá công suất cho phép gấp 1,5 lần. Dự kiến nhu cầu công suất đến năm 2030 của các cơ sở CNMT đạt trên 80.000 người, tăng gần gấp 2 lần hiện nay.
Bốn giải pháp quan trọng
Thượng tướng Nguyễn Văn Long cho rằng, để đạt được các mục tiêu quốc gia PCMT đến năm 2030, cần phải cải thiện cơ sở vật chất của cơ sở CNMT, bổ sung đầu tư các trang thiết bị phục vụ cho công tác khám, điều trị, CNMT, trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt người cai nghiện...
Nhân lực cũng là vấn đề cần giải quyết. Toàn quốc chỉ có hơn 1.700 cán bộ, chiến sĩ và 3.400 viên chức, lao động làm việc tại các cơ sở CNMT, đa số chưa được đào tạo chuyên sâu. Nhiều nơi thiếu bác sĩ, y tá, nhân viên tư vấn và giáo viên dạy văn hóa cho học viên. Có 1.500 người đang cai nghiện chưa biết chữ, nhưng việc tổ chức lớp xóa mù vẫn gặp khó khăn do thiếu giáo viên và cơ chế phối hợp.
Theo Bộ Công an, để đạt được các mục tiêu đã đề ra trong Chương trình mục tiêu quốc gia PCMT đến 2030, cần một số giải pháp.
Thứ nhất, các cấp ủy, chính quyền cần quán triệt sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác PCMT, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm gắn với chiến lược phát triển bền vững của địa phương.
Thứ hai, UBND các tỉnh, thành chủ động bố trí nguồn lực, quỹ đất, kinh phí để nâng cấp, mở rộng các cơ sở CNMT, bảo đảm môi trường điều trị nhân văn, an toàn và hiệu quả.
Thứ ba, tăng cường tuyên truyền, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao thấy được hiểm họa ma túy để nâng cao “sức đề kháng” của toàn xã hội với ma túy; tuyên truyền nâng cao ý thức toàn dân PCMT; kiên trì xây dựng văn hóa bài trừ ma túy để toàn xã hội lên án, không chấp nhận hay chứa chấp ma túy, phát hiện tố giác NNMT và người sử dụng ma túy.
Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về PCMT theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ trong giám sát, quản lý NNMT, điều trị nghiện, người đang cai nghiện tại gia đình, cộng đồng và người sử dụng trái phép chất ma túy; bảo đảm quản lý chặt chẽ, hiệu quả các diện đối tượng này.
Đặc biệt, ưu tiên áp dụng chuyển đổi số và công nghệ giám sát để quản lý hiệu quả NNMT, hướng tới mục tiêu 50% xã, phường không có ma túy vào 2030.
Nguồn báo Pháp luật
Bạn đọc cần tư vấn về các vấn đề liên quan vui lòng đến trực tiếp Công ty Luật TNHH THÀNH & LUẬT SƯ tại địa chỉ: 106 Tên Lửa, phường An Lạc, TP. HCM hoặc liên hệ hotline: 0914 307 992 – 0564 992 992 để được tư vấn đầy đủ, kịp thời và chính xác nhất.
Trân trọng !